موتور برق چیست ؟ و مهم ترین ویژگی های آن

در این مقاله میخواهیم تعریف کامل و جامعی از موتور برق و انواع و ویژگی های آن به شما ارائه دهیم که بسیار به شما در شناخت این دستگاه پرکاربرد کمک خواهد کرد.

موتور برق چیست؟

موتور برق چیست ؟

ابتدا در تعریف آن باید بگوییم که موتور برق یا مولد الکتریکی دستگاهی است که انرژی مکانیکی به دست آمده از گاز، بنزین، یا گازوئیل را به برق تبدیل می‌کند.

و نکته مهم اینکه بیشتر موتورهای برق از طریق تعامل بین میدان مغناطیسی ، میدان الکتریکی و جریانهای پیچشی برای تولید برق عمل می کنند.

نام دیگر موتور برق ، موتور ژنراتور نیز می باشد که برخی با این نام این دستگاه پرطرفدار را می شناسند که اصطلاحاً در بازار به ژنراتورهای کوچک هواخنک و پرتابل معروف هستند.

کاربرد موتور برق چیست ؟

کاربرد موتور برق ها

ابتدا باید این موضوع را بررسی کنیم که مولدها از نظر کاربردهای موتور برق به ۴ دسته تقسیم می‌شوند:

الف- موتور برق های کیفی

کاربردهای موتور برق کیفی یا ژنراتور کمپین در مسافرت‌ها و کمپین‌هاست. آنها آلاینده‌های کمی تولید می‌کنند و سازگار با محیط زیست هستند.

بنابراین سالم نیز تلقی میشوند.

موتور برق کیفی

ب-موتور برق های خانگی

کاربردهای موتور برق خانگی در تامین برق مورد نیاز انواع خانه خلاصه می‌شود. استفاده خانگی از موتورهای برق می‌تواند فشارهای سنگین در خانه را کاهش داده و استانداردهای بالاتر از راحتی،امنیت و آسایش را فراهم کند.

ج-موتور برق های ثابت:

این ژنراتورها در یک محل نصب می‌شوند و برق یک مجموعه را تامین می‌کنند. این دسته از ژنراتورها توان بالاتری دارند و قیمت موتور برق این دسته نیز بر طبق آن معمولاً بالاتر است.

د-موتور برق های صنعتی

توجه به این نکته ضروری است که کاربردهای موتور برق صنعتی نسبت به انواع خانگی توان بالاتری دارند، به تامین برق سازمان‌ها ، ادارات ، کارخانه ها و.. مرتبط می‌شود.

همچنین کاربرد موتور برق در صنعت ، به عنوان یک انقلاب صنعتی به شمار می‌رود.

برای مثال موتورهای برقی که در کشاورزی کاربرد دارند قدرت عضلانی انسان و حیوان را از کارهایی مانند حمل دانه یا پمپاژ آب حذف کرده‌اند.

فرایندهای صنعتی دیگر با انتقال قدرت با استفاده از خط شفت، کمربند، هوای فشرده یا فشار هیدرولیکی محدود نمی‌شوند. در عوض، هر دستگاه می تواند به موتور برق مخصوص خود مجهز شود و کنترل آسان را در نقطه استفاده و بهبود بهره وری انتقال انرژی را فراهم کند.

سوخت مصرفی دیزل ، بنزین یا گازی کدام برای موتور برق بهتر است ؟

برای پاسخ به این سوال ابتدا باید با تعریف این سوخت ها آشنا شویم.

سوخت بنزینی

نکته مهمی که باید به خاطر داشته باشید این است که موتور برق بنزینی با توجه به نوع سوخت خود گازهای اکسید کربن و دی اکسید کربن تولید می‌کند. در نتیجه، این موتورها باید در فضای باز استفاده شوند تا موجب خفگی نشوند.

و از مزایای آن میتوان این نکته را بیان کرد که این نوع ژنراتورها پرکاربردترین نوع موتور برق هستند و برای کارکردن در مکان‌هایی که دسترسی به گاز وجود ندارد بسیار مناسب است.

سوخت دیزلی

مولد برق اضطراری دیزلی انرژی حاصل از سوخت گازوئیل را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند و به آن اصطلاحاً دیزل ژنراتور می‌گویند.  این مولدها حجم و صدای بیشتری دارند و راندمان آنها نیز بیشتر است.

دقیقا به همین دلیل موتورهای با قدرت بالا تنها دیزلی ساخته می‌شوند و در مولدها با قدرت پایین از موتورهای بنزینی (موتور برق) استفاده می‌شود.

سوخت گازی یا گازسوز

عملکرد این نوع موتور برق ها با بنزینی تقریبا یکی است و تنها نوع سوخت آن متفاوت است .

مزیت مهم این نوع سوخت کم‌مصرف بودن آن است و باعث کاهش آلودگی هوا می‌شود.

و مزیت بعدی اینکه هزینه‌های کمتری نسبت به نوع بنزینی دارد.

و البته از معایب آن این است که  منبع سوخت آن به سادگی در دسترس نیست

همچنین این نوع سوخت برای ژنراتور ها طول عمر بالاتری نسبت به نوع بنزینی نیز دارد.

کدام سوخت بهتر است؟

در واقع پاسخ به این سوال بستگی به نیاز شما دارد .

به طور کلی اگر به گاز شهری دسترسی دارید و استفاده شما موقتی است، موتور برق‌های گازسوز می‌توانند بهترین گزینه باشند و در صورتی که به بنزین دسترسی دارد و می‌خواهید به طور موقت از موتور برق استفاده کنید، موتور برق بنزینی می تواند گزینه مناسبی برای شما باشد.

همچنین اگر به برق مورد نیاز برای مصارف عمومی دسترسی ندارید و مدت زمان مورد نیاز شما زیاد است، می توانید از موتور برق گازوئیلی یا دیزلی استفاده کنید.

موتور برق ها و نوع استارت آن

از نظر نوع راه اندازی معمولا به دو دسته تقسیم میشوند:

راه اندازی هندلی

راه اندازی استارتی

در نوع هندلی استارت این نوع ژنراتور دستی است و با همان هندل انجام می‌شود. برای روشن کردن این موتور-ژنراتورها باید یک طناب را با دست کشید و موتور را چرخاند.

این نوع استارت در موتور برق های کوچک و بنزینی متداول است.

در مورد دسته دوم یا راه اندازی استارتی این نوع ژنراتورها با دکمه استارت و با استفاده از باتری روشن می‌شوند. در حقیقت مکانیزم راه اندازی الکتریکی به گونه‌ای است که معمولا در موتور برق های بزرگ استفاده شده و پس از چرخاندن سوئیچ انرژی ذخیره شده در باتری، باعث روشن شدن موتور برق می شود.

خوب است در مورد نحو استارت موتور برق ها بدانید که در تمامی موتور برق ها سیستم هندلی وجود دارد و در برخی از سیستم های راه اندازی موتور برق ها تلفیقی از مکانیزم راه اندازی استارتی و هندلی (دستی) می باشد.

همچنین یک نوع دیگر راه اندازی نیز وجود دارد که بیشتر جنبه اضطراری دارد و مکانیزم راه اندازی اتوماتیک امرجنسی یا ATS (تابلوی امرجنسی) نامیده میشود.

در این مکانیزم زمانی که برق قطع می‌شود تابلو به موتور برق فرمان روشن شدن می دهد. پس از گذشت حدود ۱۰ ثانیه به صورت اتوماتیک موتور برق روشن شده و جریان الکتریسیته را وارد مدار می کند. این مکانیزم در ساختمان‌ها و مکان هایی که نیاز به وصل سریع برق اضطراری دارند مورد استفاده قرار می‌گیرد.

که مهم ترین مورد استفاده آن بیمارستان ها و مراکز درمانی است.

ساختار موتور برق چگونه است ؟

ساختار موتور برق

در حالت کلی اجزاء اصلی یک موتور برق ساده عبارت است از:

موتور

این بخش از موتور برق تأمین انرژی مکانیکی را به عهده دارد. موتور قسمت اصلی ساختار موتور برق است که در آن انرژی مکانیکی دستگاه به انرژی برق تبدیل می‌شود.

و البته به هر میزانی که توان موتور بالاتر باشد، برق بیشتری تولید می‌کند.

دستگاه تولید برق متناوب (آلترناتور)

وظیفه این قسمت از ساختار موتور برق تبدیل انرژی مکانیکی به انرژی الکتریکی است.

تنظیم کننده ولتاژ

وظیفه این قطعه تنظیم ولتاژ خروجی برق از موتور برق و تبدیل AC به DC و بر عکس است.

همچنین وظیفه بالانس مقدار جریان ولتاژی که از سیستم خارج می شود و همچنین عمل قطع جریان در صورت ایجاد نوسانات را در صورت نیاز بر عهده دارد.

سیستم سوخت

حجم مخزن در مدل‌های گازوئیلی و بنزینی باید به اندازه ای باشد که بتواند حداقل به میزان ۱۰ ساعت کارکرد دستگاه با ۵۰ درصد توان نامی سوخت ذخیره کرده و ظرفیت روشن نگه داشتن دستگاه را داشته باشد.

نکته مهم اینکه در حالت کلی منبع ذخیره موتور برق گازوئیلی کوچک‌تر از موتور برق بنزینی است و در موتور برق گازی مخزن سوخت وجود ندارد.

سیستم روغن کاری

موتور و قطعات مکانیکی پس از کار به مدت طولانی دچار ساییدگی می‌شوند. برای جلوگیری از این ساییدگی از روغن استفاده می‌شود.

این کار به جهت جهت به حداقل رساندن سایش و در نتیجه کاهش آسیب‌های وارده به موتور و سایر اجزا انجام میگیرد.

پنل کنترل

تنظیم و راه اندازی ساختار موتور برق به کمک پنل کنترل انجام می‌شود.

سیستم خنک سازی

زمانی که موتور برق در حین کار داغ می‌شوند و سیستم سردسازی وظیفه خنک کردن اجزای موتور برق را بر عهده دارد. بیشتر موتورهای برق توسط هوا خنک می‌شوند.

خروجی‌ها

از این قسمت برق تولید شده توسط دستگاه به وسایل تغذیه کننده رسانده می‌شود و شامل خروجی‌های AC و DC با تعداد مختلف هستند.

موتور برق تک فاز یا سه فاز؟

موتور برق

در وهله اول نیاز ما در انتخاب موتور برق ولتاژ خروجی مورد استفاده ما است. برای کار های کوچک و استفاده در منازل و مناسب بافت شهری، موتور برق تک فاز می تواند گزینه بهتری برای ما باشد. موتور برق سه فاز با ولتاژ ۳۸۰ معمولا برای مصارف صنعتی و ابزار های سنگین نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

تعریف موتور برق تک فاز

به بیان ساده برق متناوبی که در پریز برق ساختمان خود داریم برق تک فاز است. در ایران از ولتاژ استاندارد ۲۲۰ ولت و فرکانس ۵۰ هرتز استفاده می شود. در برق تک فاز دو رشته سیم داریم که یک رشته سیم فاز ۲۲۰ ولت متناوب است و رشته سیم دیگر نول می باشد.

تعریف موتور برق سه فاز

در این نوع برق بر خلاف برق تک فاز، سه عدد فاز و یک عدد نول داریم که توسط مینیاتوری سه فاز به سیستم وارد می شوند.

در برق سه فاز هر زمان که جریان برق مصرفی سه فاز ۳۸۰ ولت باشد، به سادگی می توان از موتور برق سه فاز متناسب با توان مورد نیاز استفاده کرد.

حالا اگر بخواهید همزمان از برق تک‌فاز هم بهره ببرید هم می‌توانید یک رشته از فاز را با یک نول جداگانه استفاده نمایید.

امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد .

برای اطلاعات بیشتر در مبحث موتور برق ها مقالات دیگر را نیز مشاهده نمایید.

همچنین در فروشگاه بازار سعدی تهران میتوانید انواع موتور برق اصلی و با کیفیت را با مشاوره رایگان و متناسب با نیازتان به صورت آنلاین یا حضوری سفارش دهید.